โขนสด หนองแซงวิทยา เรียนรู้ผ่านศิลปวัฒนธรรมไทย

โขนสด "หนองแซงวิทยา" เรียนรู้ผ่านศิลปวัฒนธรรมไทย : โดย...ชุลีพร อร่ามเนตร

"เด็กรุ่นใหม่ จะสอนเพียงเฉพาะวิชาการคงไม่เพียงพอ ต้องสอนให้พวกเขาได้เรียนรู้จากชีวิตจริง กิจกรรมจริง และเรื่องราวดีๆ ที่มีอยู่ในชุมชน สังคมของตัวเอง โรงเรียนหนองแซงวิทยา จ.สระบุรี พยายามส่งเสริม เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้ทั้งวิชาการ และกิจกรรมเสริมทักษะที่มีประโยชน์ต่อการพัฒนาการคิด สติปัญญา ภาษาควบคู่ไปกับการรักษาดำรงไว้ซึ่งความเป็นไทย" นี่คือเหตุผลหลักที่ ครูคณพศ พูลสมบัติ อาจารย์สอนวิชาดนตรี โรงเรียนหนองแซงวิทยา เล่าถึงจุดเริ่มต้นที่ทางโรงเรียนนำศิลปวัฒนธรรมไทยอย่าง โขนสด มาเป็นหนึ่งในกิจกรรมเลือกสำหรับนักเรียน

โรงเรียนหนองแซงวิทยา จ.สระบุรี เป็นโรงเรียนขนาดเล็ก เปิดสอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น และมัธยมศึกษาตอนปลาย จัดการเรียนการสอนแบบสหศึกษา บนพื้นที่ 23 ไร่ 2 งาน 82 ตารางวา โดยแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนที่ 1 เป็นที่ตั้งโรงเรียน เนื้อที่ 21 ไร่ 2 งาน 82 ตารางวา ตั้งอยู่หมู่ 4 ต.หนองควายโซ และส่วนที่ 2 เป็นที่ตั้งศูนย์วัฒนธรรมอำเภอหนองแซง

เป็นโรงเรียนต้นแบบโรงเรียนในฝัน โรงเรียนเล็กๆ ที่ตั้งอยู่ในชุมชน ดังนั้นการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนจึงปลูกฝังความเป็นชุมชน และเรียนรู้จากสิ่งที่เกิดขึ้นในชุมชนให้ได้มากที่สุด โดยเราจะมีการเปิดโอกาสให้นักเรียนลงพื้นที่ชุมชน เยี่ยมบ้านนักเรียน ให้พ่อแม่เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา และที่สำคัญใช้ธรรมชาติ ความเป็นท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์มากที่สุด

“ครั้งแรกที่ได้ลงพื้นที่ไปเยี่ยมบ้านนักเรียนก็ได้เห็นว่า หมู่บ้านของเรามีปราชญ์ชาวบ้าน มีชมรมโขนสดที่รู้และสอนเล่นโขนสดให้แก่เด็กๆ ได้ จึงให้มาช่วยสอนเด็กในโรงเรียน โดยครูได้เรียนรู้ไปพร้อมกับนักเรียน อีกทั้งครูสนใจศิลปวัฒนธรรรมโขนสดอยู่แล้ว เพราะตอนนี้หาดูได้ยาก ได้มาเสนอผู้อำนวยการโรงเรียน ซึ่งท่านก็เห็นด้วยและให้เปิดเป็นวิชาเลือกเสรี กิจกรรม แก่เด็กที่สนใจการเล่นโขนสดได้มีโอกาสเรียนรู้ศิลปะแขนงนี้ เป็นการอนุรักษ์สืบทอดศิลปวัฒนธรรม การแสดงนาฏศิลป์ของไทย”

“โขนสด” เป็นศิลปะการแสดงที่มีจุดเด่น มีเสน่ห์ตรงที่ต้องร้องสด เด็กๆ จะได้เรียนรู้ทักษะการใช้ภาษา การขับร้อง ที่พวกเขาต้องเข้าใจภาษาเหล่านั้นจริงๆ อีกทั้ง “ครูคณพศ” จะเปิดโอกาสให้นักเรียนได้คิดบทที่จะพูด ร้องรำ โดยครูเป็นเพียงผู้คอยให้คำแนะนำ เสนอแนะเท่านั้น การเล่นโขนสดทำให้นักเรียนได้ประโยชน์มากมาย พวกเขาได้คิด ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ได้รู้จักการบูรณาการวิถีชีวิตของตนเองมาประยุกต์ในการศิลปะการแสดงของไทย ที่สำคัญทำให้พวกเราเห็นคุณค่าศิลปะการแสดงของไทย เนื่องจากตอนนี้ต้องยอมรับว่า เด็กอยู่กับเทคโนโลยี และการเรียนมีการแข่งขันค่อนข้างสูง

“การผลักดันให้เด็กทำกิจกรรมเป็นสิ่งที่ต้องทำควบคู่กันไป เป็นสิ่งที่ครูทุกคน ทุกโรงเรียนต้องทำ เพราะเด็กบางคนมีพรสวรรค์ เราต้องช่วยเขาค้นหา จุดประกายพรสวรรค์ของพวกเขาขึ้นมา เพราะการเรียนวิชาการอย่างเดียว เด็กสามารถไปค้นคว้าหาเอาจากโลกอินเทอร์เน็ตได้ แต่การเรียนรู้ชีวิต ประสบการณ์ในการทำงาน การอยู่ร่วมกับผู้อื่น การออกท่าทาง การทำกิจกรรมสามารถช่วยค้นพบศักยภาพเด็กแต่ละคนได้”

เด็กทุกคนมีพรสวรรค์ติดตัวมา “ครู โรงเรียน” ต้องทำหน้าที่ค้นหาพรสวรรค์ ความชอบ ศักยภาพของเด็กให้เจอ "น้องปืน" ด.ช.วรโชติ ทองรัตน์ นักเรียนชั้น ม.4 และ "น้องตุ้ม" ด.ช.ไชยวัฒน์ ศรีเศวก นักเรียนชั้น ม.3 ตัวแทนจากนักแสดงโขนสด เล่าด้วยน้ำเสียงภาคภูมิใจว่า เราสองคนสนใจการแสดงโขนสดอยู่แล้ว เพราะเคยเห็นในโทรทัศน์ ผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้านเล่นแล้วรู้สึกว่า เป็นศิลปะการแสดงที่มีเสน่ห์มาก ได้ทั้งร้องรำ ออกท่าทาง กระโดด ตีลังกา และได้สืบทอดศิลปวัฒนธรรมไทย

“พวกเราจะเล่นได้ทั้งหนุมาน ทศกัณฐ์ พระราม เล่นสลับกันได้ทุกคน และครูจะให้พวกเราช่วยคิดบท ช่วยแต่งคำร้อง ทำให้พวกเราต้องคิด ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง การเล่นโขนสด ไม่ใช่เพียงเพื่อความสนุก รู้จักใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ไม่ต้องไปยุ่งกับยาเสพติด หรือทำกิจกรรมที่ไม่ดีเท่านั้น แต่ยังช่วยพัฒนาการเรียนรู้ การเรียน การใช้ชีวิตของพวกเราอีกด้วย แถมยังทำให้มีรายได้ระหว่างเรียน ช่วงแบ่งเบาภาระของพ่อแม่ ซึ่งการทำกิจกรรมนอกเหนือจากการเรียนมีความจำเป็นสำหรับเด็กอย่างมาก เพราะชีวิตของเด็กไม่ใช่มีเพียงการเรียนเท่านั้น แต่ต้องเล่น เรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง อยากให้ทุกโรงเรียนมีกิจกรรมดีๆ ให้เด็กได้ทำ”

เรียน เล่นผ่านการลงมือปฏิบัติจริง เป็นการพัฒนาเด็กทั้งร่างกาย สติปัญญา และเสริมสร้างทักษะชีวิต เรียนรู้โลกของจริง ชุมชนจริง คนจริง สนใจมาศึกษาเยี่ยมชมโรงเรียนเล็กๆ แห่งนี้ ได้ที่ http://www.nongsang.ac.th/

(โขนสด 'หนองแซงวิทยา' เรียนรู้ผ่านศิลปวัฒนธรรมไทย : โดย...ชุลีพร อร่ามเนตร)

วันอังคารที่ 2 มิถุนายน 2558

ขอบคุณแหล่งข้อมูล: หนังสือพิมพ์คมชัดลึก

คำสำคัญ: , คมชัดลึก